Mùa thu và căn bệnh hô hấp ở trẻ

Mùa thu – đông là thời điểm bé rất dễ mắc các bệnh đường hô hấp. Thời tiết giao mùa rất hanh khô, nhiệt độ lạnh vào tối và sáng sớm lại tạo điều kiện cho nhiều loại virus và vi khuẩn gây bệnh phát triển. Hơn nữa, hệ miễn dịch của trẻ còn yếu, trẻ dễ dàng bị vi trùng xâm nhập vào đường hô hấp vì đây là cơ quan “cửa ngõ” tiếp xúc với không khí bên ngoài thường xuyên. Bệnh hô hấp ở trẻ có thể diễn biến khó lường, gây ra các biến chứng nguy hiểm: viêm phổi, suy hô hấp, tràn dịch màng phổi,…Vì vậy, trong thời điểm này, các mẹ hãy “bỏ túi” những lưu ý sau để con yêu luôn khỏe mạnh.

1. Cách phòng bệnh

Giữ ấm cho trẻ

Giữ ấm bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu cho trẻ khi thời tiết trở lạnh, nhất là khi đưa trẻ đi ngoài trời vào buổi tối hoặc sáng sớm; Không nên cho trẻ tiếp xúc với người có biểu hiện cúm, viêm đường hô hấp và những chỗ đông người ngột ngạt, có khói thuốc lá; Cho trẻ uống nước ấm, tránh ăn những thức ăn lấy trực tiếp từ tủ lạnh như: kem, đá.

Bổ sung chất dinh dưỡng cho trẻ

Tăng cường dinh dưỡng với thực đơn cân đối gồm các nhóm dưỡng chất như: tinh bột, chất đạm, chất béo và rau củ quả. Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho trẻ, đặc biệt là những loại thực phẩm giàu vitamin C, kẽm. Đây là những dưỡng chất quan trọng vừa giúp trẻ phát triển hoàn thiện cả về thể chất lẫn tinh thần cũng như tăng cường hệ miễn dịch; Tiêm phòng vắc-xin để phòng chống các loại bệnh cho trẻ.

Giữ vệ sinh cá nhân

Dù mùa lạnh, trẻ nên được tắm rửa bằng nước ấm thường xuyên để loại trừ các tác nhân gây dị ứng hoặc nguồn bệnh do cầm nắm đồ chơi bẩn hay do tiếp xúc với các nguồn lây bệnh khác.

• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ cho bé bằng xà phòng.
• Đeo khẩu trang cho bé khi đi ra đường.
• Hạn chế hôn trẻ do trong miệng của người lớn chứa rất nhiều vi khuẩn có thể lây sang bé.

2. Cách nhận biết bé bị viêm đường hô hấp cấp

Các biểu hiện lâm sàng của viêm đường hô hấp cấp ở trẻ em rất đa dạng và ở nhiều mức độ khác nhau. Thông thường, trẻ bắt đầu với các triệu chứng ho, sốt, chảy mũi, nghẹt mũi, rồi sau đó là thở nhanh, cánh mũi phập phồng, nặng hơn nữa là nhìn thấy lồng ngực bị rút lõm trong khi thở vào, thở rít, tím tái. Nếu không được xử trí kịp thời trẻ có thể hôn mê, co giật… hoặc thậm chí có thể gây tử vong cho trẻ.

Một đặc điểm cần lưu ý là diễn biến của trẻ từ mức độ nhẹ sang nặng rất nhanh do đó việc đánh giá, phân loại, xác định điều trị kịp thời là rất quan trọng.

3. Chăm sóc trẻ bị viêm đường hô hấp cấp đúng cách tại nhà

Đưa trẻ đi khám bác sĩ để đánh giá mức độ bệnh, hầu hết trẻ bị viêm đường hô hấp cấp thể nhẹ hoặc trung bình đều được bác sĩ chỉ định cho chăm sóc, theo dõi và điều trị tại nhà, cụ thể như:

– Tiếp tục cho trẻ ăn, bú: trẻ bệnh thường biếng ăn, biếng bú. Phụ huynh nên khuyến khích và cho trẻ ăn, bú nhiều lần trong ngày theo khả năng của trẻ, không nên “ép trẻ ăn”. Nếu trẻ bị tắc mũi hoặc nghẹt mũi, phụ huynh cần làm thông thoáng mũi cho trẻ bằng nước muối loãng NaCl 0,9% giúp trẻ nhỏ có thể bú mẹ hoặc ăn uống dễ dàng hơn.

– Cho trẻ uống đủ nước: trẻ được bổ sung đầy đủ nguồn nước sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, trẻ sẽ mau “lướt qua” bệnh tật để sớm hồi phục.

– Nếu trẻ ho nhiều khiến trẻ khó chịu quấy khóc hoặc nôn ói nhiều: nên cho trẻ uống những loại thuốc ho an toàn có thể tự chế như: mật ong hấp gừng, quất (tắc) chưng đường, húng chanh hoặc các loại thuốc ho có nguồn gốc thảo mộc – thảo dược chế biến sẵn theo khuyến cáo của bác sĩ điều trị hoặc phụ huynh cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi cho trẻ sử dụng.

– Làm thông thoáng mũi cho trẻ theo những cách đơn giản:

• Trẻ lớn: hướng dẫn trẻ hỉ mũi đúng cách, hỉ mũi từng bên bằng cách dùng một ngón tay đè một bên mũi, hỉ mạnh bên kia và làm ngược lại (chú ý không được bịt hai mũi cùng một lúc).
• Trẻ nhỏ: phụ huynh dùng khăn giấy sạch, mềm xếp góc nhọn (bấc sâu kèn), đưa vừa đủ vào mũi trẻ. Làm vài lần đến khi sạch nước mũi. Trong trường hợp nước mũi đặc gây nghẹt mũi nhiều, phụ huynh nên dùng dung dịch NaCl 0,9% (nước muối sinh lý) nhỏ 2 – 3 giọt mỗi bên mũi, sau đó dùng giấy mềm làm sạch mũi như trên.

– Sử dụng kháng sinh trị liệu: cha mẹ tuyệt đối tránh tự ý dùng kháng sinh. Tự ý dùng kháng sinh có thể khiến vi khuẩn gây bệnh kháng thuốc và sẽ rất khó khăn để điều trị các nhiễm trùng cho trẻ lần sau. Thay vì phải sử dụng kháng sinh quá nhiều cho trẻ khiến sức khỏe của trẻ ngày càng yếu đi, cha mẹ nên tăng sức đề kháng để tăng khả năng chống chọi lại bệnh cho trẻ. Nếu phải sử dụng kháng sinh cần có sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ điều trị.

– Theo dõi để phát hiện các dấu hiệu nặng: cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và cho trẻ được điều trị tích cực hơn khi thấy trẻ có một trong những biểu hiện sau:

• Trẻ bú kém hoặc bỏ ăn, bỏ bú.
• Trẻ sốt cao liên tục 39oC không hạ sau khi đã cho trẻ hạ sốt tích cực.
• Trẻ bị co giật, lừ đừ hoặc hôn mê.
• Trẻ thở khác ngày thường: thở nhanh, thở mệt, thở co lõm ngực hoặc tím tái.

Sưu tầm